Temperatuurcontrole: dé sprong richting helemaal veilig roken?

De elektronische sigaret is de laatste jaren alsmaar populairder geworden als alternatief voor de gewone tabakssigaret. Vele rokers stapten over op de e-sigaret met als doel te stoppen met roken. Een andere belangrijke groep koesterde de hoop om via de elektronische sigaret de gezondheidsrisico’s die met roken verbonden zijn te elimineren of tot een absoluut minimum te beperken.

Strijd tussen voor- en tegenstanders van de elektronische sigaret is er altijd geweest. Denken we maar aan de tabaksgiganten en farmareuzen die in de beginjaren probeerden de opmars van de e-sigaret een halt toe te roepen. 2014 mag beschouwd worden als het jaar waarin de debatten over de elektronische sigaret hun hoogtepunt kenden. Het ene na het andere (al dan niet wetenschappelijk onderbouwde) onderzoek dat negatieve resultaten kon voorleggen met betrekking tot de veiligheid van elektronische sigaretten, werd breed in de media uitgesmeerd.

De tegenstanders ten spijt, bleken de “kankerverwekkende” slogans veelal niet meer dan een storm in een glas water. Steeds slaagde de elektronische sigaretten industrie er in de vernietigende rapporten te relativeren of zelfs volledig de grond in te boren. Steeds keerde de rust in het “e-sig”-wereldje terug.

Moeilijk was dat niet. Vaak kwam al daags na publicatie aan het licht dat een onderzoek foutief werd uitgevoerd, er verkeerde conclusies werden getrokken, de zaken verkeerd geïnterpreteerd werden of dat er een derde belanghebbende in het spel zat.

Ondertussen krijgt de elektronische sigaret massale steun van wetenschappers, professoren, medici en zowat iedereen die kennis van zaken heeft aangaande deze materie. Het staat als een paal boven water dat de elektronische sigaret veiliger is dan de gewone sigaret. De vraag is “hoeveel” veiliger?

Het ziet er sterk naar uit dat de vele onderzoeken die de voorbije jaren gevoerd werden niet voor niets zijn geweest en ertoe hebben bijgedragen dat er tenminste één zaak is waar beide partijen het over eens zijn: de temperatuur van de coil in de atomizer (de spiraal die verhit wordt om damp te genereren) speelt een cruciale rol in de veiligheid van de e-sigaret.

De temperatuur van de coil bepaalt of een elektronische sigaret gigantisch veel veiliger of gewoon veel veiliger is dan een gewone sigaret.

Degradatie van Propyleen Glycol (PG) en Plantaardig Glycerol (VG)

Propyleen Glycol (PG) en Plantaardig Glycerol (VG) – de stoffen die al dan niet gezamenlijk de basis vormen van elke e-liquid – kunnen bij te hoge temperaturen degraderen. De bekendste bijproducten die hierdoor vrijkomen zijn formaldehyde en acetaldehyde, beiden toxische stoffen.

Eens hij de stap zet naar toestellen met een variabel voltage of wattage, loopt de gebruiker het theoretische risico de coils te oververhitten door het voltage te hoog op te drijven en niet aan te passen aan de weerstand van de coil. Bij standaard elektronische sigaretten (de mini e-sigaretten of sigaret-look-a-likes) komt dit ‘potentiële’ probleem niet voor, omdat de batterij een vast voltage aflevert.

Het is trouwens deze situatie die in een labo werd nagebootst (een te hoog voltage in combinatie met een te lage weerstand) en als resultaat opleverde dat er formaldehyden en acetaldehyden vrijkomen bij het roken van elektronische sigaretten. De basis voor een media hetze onder de gemeenschappelijke noemer “e-sigaret 15 keer kankerverwekkender dan gewone sigaret”.

We hebben het hierboven dan ook met reden over een theoretisch risico, want in de praktijk komen deze situaties niet of nauwelijks voor. Als je in de praktijk een trek neemt van een e-sigaret waarvan de coil oververhit is, zal je geconfronteerd worden met een enorm vieze smaak. Er is geen enkele damper die op dat moment zal verder roken. Dampers worden dus in de praktijk niet significant blootgesteld aan situaties zoals die gesimuleerd werden in het onderzoek.

Dry Hits

Wanneer het voltage de hoogte wordt ingejaagd en er aan hoog tempo lange trekken van een elektronische sigaret genomen worden, kan er zich een situatie voordoen waarbij het lont onvoldoende e-liquid kan aanvoeren naar de atomizer en droog komt te staan. Dit is voornamelijk een probleem bij top-coil clearomizers.

Een zelfde situatie doet zich voor wanneer de meeste of alle e-liquid verdampt is, waardoor lont en coil niet meer verzadigd zijn met e-liquid. Gebruikers van tanks hebben hier zelden last van omdat ze kunnen observeren hoeveel e-liquid er nog in de tank is. Fans van de bekende “druppelmethode” (dripping), waarbij e-liquid rechtstreeks op de atomizer wordt gedruppeld worden vaker geconfronteerd met een droogstaande atomizer.

Een dry hit of een trek van een elektronische sigaret van een atomizer die droog komt te staan veroorzaakt een enorme temperatuurstijging van de coil en verbranding van het lont – meestal katoen of (ekowool) silica. E-liquid residu dat zich aan de coil heeft vastgehecht wordt hierdoor dermate verhit dat diezelfde formaldehyden en acetaldehyden zoals hierboven beschreven, kunnen vrijkomen.

De gebruiker wordt in deze situatie geconfronteerd met een enorm vieze, verbrande, moeilijk te definiëren smaak. Een occasionele dry hit is hoogstwaarschijnlijk niet erg schadelijk voor de gezondheid, maar tegelijkertijd is iedereen het er over eens dat het niet goed voor je is.

Temperatuurcontrole: Technologie als redder in nood

Temperatuurcontrole mag gezien worden als een gebruiksvriendelijke en stabiele oplossing om zowel oververhitting van Propyleen Glycol (PG) en Plantaardig Glycerol (VG) als Dry Hits volledig uit te sluiten.

Chips met temperatuurcontrole kunnen gebruikt worden in combinatie met coils die gemaakt zijn uit weerstandsloze draad zoals puur Nikkel (Ni200). Dit laat hen toe de temperatuur van de coil uit te lezen en te handelen naar gelang het resultaat. Wanneer temperaturen bereikt zijn die onveilig zijn voor coil, lont en liquid of wanneer de door de gebruiker ingestelde temperatuur dreigt te worden overschreden, zal het toestel dienst weigeren of zijn instellingen aanpassen om de grenzen niet te overschrijden. Een gebruiker die temperatuurcontrole inschakelt op zijn elektronische sigaret hoeft zich dus geen zorgen meer te maken over een atomizer die oververhit geraakt.

De eerste chip met temperatuurcontrole werd eind 2014 op de markt gelanceerd. Het Amerikaanse Evolv en het Chinese Yihi zijn met hun respectievelijke “DNA40” en “SX350J” boards de pioniers op het vlak van temperatuurcontrole. Wie over een elektronische sigaret beschikt die met één van beide chips is uitgerust, kan dus nu al veiliger dampen.

Toestellen met temperatuurcontrole zijn vandaag enkel in het duurste segment te vinden. Mede door het prijskaartje van zo’n slordige €200 en het feit dat voorgefabriceerde coils waarvan de temperatuur kan waargenomen worden nog niet zo talrijk worden aangeboden, heeft deze technologie zijn weg naar het brede publiek nog niet gevonden. De enorme concurrentie op de elektronische sigaretten markt zal hier ongetwijfeld razendsnel verandering in brengen.

Met deze (r)evolutie maakt de elektronische sigaretten industrie het de tegenstanders wel heel erg moeilijk om nog met degelijke argumenten op de proppen te komen tegen de e-sigaret als veilig alternatief voor roken.