Wat doet Temperatuurcontrole?
In zijn vereenvoudigde vorm uitgelegd: Als je 50 watt op je coil loslaat, wordt de coil van je atomizer tot een bepaalde temperatuur verhit. Neem je voordat de coil volledig is afgekoeld een nieuwe trek aan 50 watt, dan zal de temperatuur van de coil hoger oplopen dan bij de vorige trek. Uiteraard zijn er nog andere omstandigheden die ervoor kunnen zorgen dat de temperatuur niet exact oploopt tot hetgeen jij theoretisch voor ogen hebt. Temperatuurcontrole steekt hier een stokje voor. Temperatuurcontrole zorgt ervoor dat de coil in alle omstandigheden verhit wordt tot de temperatuur die jij hebt ingesteld. Om dit te bereiken wordt de temperatuur in de coil continu gemonitord en wordt het wattage automatisch aangepast waar nodig.
Wat zijn de voordelen van Temperatuurcontrole?
TC zorgt voor een consistente dampproductie: je kan de dampproductie precies regelen zoals je wil van de eerste tot de laatste trek. Dat was in het verleden niet mogelijk. Bovendien maakt TC het mogelijk de warmte van de damp die je inademt te regelen zonder het wattage aan te passen.
Naast de verbeterde dampproductie zijn er ook een aantal voordelen gerelateerd aan de gezondheid van de gebruiker. Temperatuurcontrole laat je toe om actief de productie van ongewenste, potentieel gevaarlijke stoffen te vermijden. Deze stoffen kunnen bij “normaal variabel dampen” vrijkomen bij oververhitting of door de degradatie van je wick. Dry hits, een gekend fenomeen waarbij kankerverwekkende stoffen (kunnen) vrijkomen, zijn bij temperatuurcontrole verleden tijd.
Niet alleen je gezondheid maar ook je materiaal zal er wel bij varen wanneer je device over de temperatuurcontrole functie beschikt. Je coil en wicks zullen een veel langer leven beschoren zijn. Je zal merken dat je wick op termijn niet zwartbruin gaat kleuren maar netjes wit blijft.
Tenslotte mogen we niet vergeten dat TC ook bevorderlijk is voor de autonomie van je batterij. Bij temperatuurcontrole wordt enkel de power gebruikt die nodig is om de gewenste temperatuur te bereiken. TC dampen verbruikt ongeveer anderhalve keer minder energie van je batterij.
Hoe werkt Temperatuurcontrole?
Om toch maar even duidelijkheid te scheppen: als je wil dampen met temperatuurcontrole heb je een device (mod of box mod) nodig die TC ondersteunt én een clearomizer of tank die TC coils ondersteunt (zoals bijvoorbeeld Ni200).
Temperatuurcontrole is mogelijk dankzij de voorspelbare eigenschappen van metalen.
Wanneer je een coil verhit verandert de weerstand tijdelijk in de coil tot deze weer afgekoeld is. Temperatuurcontrole monitort deze weerstandsveranderingen en gebruikt dit om de temperatuurwijziging van de coil te bepalen. Dit kan omdat de weerstand van de van de coil volgens een voorspelbare curve verandert met de temperatuur van de coil. (In het temperatuursbereik waar het van belang is – tussen 200°C en 300°C – is deze verhouding nagenoeg lineair).
Belangrijk te vermelden: de mate waarin de weerstand verandert bij een verandering van temperatuur verschilt sterk tussen verschillende types weerstandsdraad. Temperature Coefficient of Resistance (TCR) geeft aan hoeveel de weerstand bij een temperatuursverandering relatief wijzigt ten opzichte van de originele weerstand. Een hoge TCR betekent dat de weerstand veel zal veranderen wanneer de temperatuur stijgt, een lage TCR resulteert in een kleine verandering in weerstand wanneer de temperatuur stijgt.
Hoe hoger de weerstand van een coil (bij kamertemperatuur) hoe groter de toename in weerstand bij een temperatuursverhoging. De weerstand in een 0.2Ω coil die tot pakweg 200°C. verhit wordt, zal met enkele tienden van een ohm toenemen. Doe je dit bij een coil van 1.2Ω, stijgt die weerstand met meerdere ohms.
Wanneer werkt Temperatuurcontrole?
Het mag duidelijk wezen dat temperatuurcontrole enkel mogelijk is met weerstandsdraad die een hoge temperatuurcoëfficiënt heeft. Bij Kanthal (uiterst lage TCR) draad zal temperatuurcontrole niet werken omdat de weerstand nauwelijks wijzigt, zelfs al wordt de draad tot enkele honderden graden verhit.
Nikkel, Titanium, Roestvrij Staal, Dicodes’ Resistherm NiFeXX
Evolv mag wat ons betreft de credits opstrijken voor de lancering van temperatuurcontrole in de dampwereld. Zij brachten met het DNA40 een fantastisch product op de markt. Gezien de uiterst hoge temperatuurcoëfficiënt (TCR) , kwam men haast automatisch bij Nikkel terecht als materiaal om coils te bouwen voor devices met temperatuurcontrole.
Toestellen van de eerste orde werden voorgeprogrammeerd met de coëfficiënt van Nikkel om temperatuurcontrole mogelijk te maken.
Vandaag wordt er nog steeds gebruik gemaakt van Ni200, maar omdat andere materialen een aantal interessante voordelen bieden aan coilbouwers zijn daar ondertussen een aantal andere materialen bijgekomen. De populairste zijn Titanium (Ti) en Roestvrij Staal (Stainless Steel – SS). YiHi, dat het dankzij firmware updates aan hun TC board mogelijk maakte met Titanium te werken, zorgde ervoor dat Titanium weerstandsdraad een snelle verspreiding kende in de dampwereld.
In plaats van het voorprogrammeren van een coëfficiënt, zien we nu devices die je zelf kan instellen en die TC met nagenoeg alle soorten draad mogelijk maken.
Titanium
Titanium kan gebruikt worden voor het bouwen van microcoils en laat toe coils met hogere weerstanden te bouwen. In vergelijking met Ni200 is het ook een heel stuk sterker en breekt het veel minder snel. Weerstandsdraad van Titanium is echter wel zeer wispelturig.
Stainless Steel
Roestvast Staal is qua eigenschappen vergelijkbaar met Titanium. Ook Roestvrij staal is sterker dan Nikkel, laat toe microcoils te bouwen en maakt coils met hogere weerstand mogelijk. Het is echter veel makkelijker werken met roestvast staal dan Titanium. Het is bovendien spotgoedkoop.
Titanium en Roestvast staal zouden ook veiliger zijn dan Nikkel, maar daar durven wij ons momenteel nog niet over uit te spreken.
Kant-en-klare coils vs. Rebuildable coils
Waar er een tijd was het rebuilden van coils een absolute must was, is die noodzaak er (zeker wat ons betreft) vandaag helemaal niet meer. De ontwikkeling van Advanced Personal Vaporizers en TC ging hand in hand met de komst van voorgebouwde coils voor Temperatuurcontrole. Zowat elk merk dat in het hogere segment van de dampwereld vertoeft, pakt tegenwoordig uit met voorgebouwde coils in Ni200 voor temperatuurcontrole (of in Kanthal voor wie geen TC device heeft). Om de kwaliteit van deze coils te evenaren moet je al een rebuilder uit de champions league zijn.
Accuraat TC dampen met verschillende soorten weerstandsdraad
De eerste Mods met temperatuurcontrole die het levenslicht zagen (voornamelijk gebaseerd op de DNA40, Yihi SX350J of SXK boards) zijn ontwikkeld om gebruikt te worden met NI200. De TCR van Nikkel werd in deze chips voorgeprogrammeerd (hardcoded), ze kunnen dus énkel accuraat werken met Ni200.
Het is met deze toestellen wel mogelijk om bij benadering tot de gewenste temperatuur te verhitten met Titanium weerstandsdraad. Om dit te doen kan je de temperatuur zo’n 30°C lager instellen dan de gewenste temperatuur. Dus als je 210°C wenst, stel je in op 180 °C. Aanbevelenswaardig is dit niet.
TCR Adjustment
Een nieuwe functie, “TCR adjustment” die onder meer ondersteund wordt door de nieuwe SXK/Apollo chip in de Apollo Reliant 60W TC Mod, maakt het mogelijk om de temperatuurcoëfficiënt zelf in te stellen en aan te passen aan de draad die je gebruikt. Dat laat je toe met het hele arsenaal temperatuurcontrole weerstandsdraden te werken (die met een hoge TCR).
Temperatuurcoëfficiënt (TCR) van de voornaamste materialen.
- Nikkel (Ni200) : 0.006
- Titanium : 0.0035
- Stainless Steel : 0.00094
- Resistherm NiFe30 : 0.0032
TCR x Weerstand bij kamertemperatuur = Stijging in weerstand voor elke temperatuurstijging van 1 °C. Dit betekent in het voorbeeld van Nikkel dat voor elke °C dat een 0.5 ohm coil warmer wordt, zijn weerstand stijgt met: 0.006×0.5 = 0.003 ohm.
Voor de TCR instelling wordt op vele toestellen gerefereerd naar “Nickel Purity”. Spijtige naamkeuze weliswaar. Op een schaal van 1 tot 100 of soms van 10 tot 100 of soms nog anders, geef je aan hoeveel de temperatuur verandert bij een verandering in weerstand. Welke coëfficiënt je hier moet ingeven voor de coil die je gebruikt krijg je hopelijk mee via de handleiding van je toestel. Zoniet is het een kwestie te weten te komen hoe de schaal werd opgesteld.
De laatste trends in Temperatuurcontrole
Terwijl SXK, YiHi en andere producenten van TC boards met hun nieuwigheden op de markt verschenen heeft ook Evolv niet stilgezeten. Hun DNA200 board zorgt alweer voor een innovatie in de wereld van temperatuurcontrole. Daar waar de eerste generatie TC boards een lineaire benadering gebruikten, baseert de DNA200 zich op TCR curves. Je kan het je misschien best voorstellen als een grafiek waarin temperatuur en weerstand tegenover elkaar worden uitgezet. De eerste generatie boards gaan uit van een lineaire benadering (een rechte lijn). Temperatuur en weerstand verhouden zich echter niet in een volledig rechte lijn: Het DNA200 board houdt rekening met de werkelijke curve. Bovendien laat het DNA200 board toe om de volle 200 Watt te benutten in TC-mode, uiterst handig gezien sommige types weerstandsdraad een uiterst lage weerstand hebben.
We houden je hier zeker op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. Hebben we iets gemist? Laat het ons zeker weten.